محصولات غذایی سینرژیک چیست و چه مزایایی دارد؟

محصولات غذایی سینرژیک متشکل از مواد مغذی هستند که خواص سلامت بخش یکدیگر را تقویت می کنند.

غذایی که می خوریم بخش عمده سلامتی ما را تشکیل می دهد. با توجه به بحرانهای مختلف سلامتی در زندگی امروز استفاده از مواد غذایی سلامت بخش ضروری است.

ولی فرهنگ غلط تغذیه و استفاده از فست فودها خود به عامل مهم بیماری بدل شده است.

از گذشته های دور مصلحات غذایی در طب از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. علم مدرن نیز با همین رویکرد تصمیم به تغییر سبک زندگی امروز دارد.

در ابتدای این مطلب معنی و مفهوم سینرژیک و اثر سینرژیستی را بررسی می کنیم. در ادامه نمونه هایی از اثر سینرژیستی در محصولات مختلف را بررسی می کنیم و در نهایت نگاهی کوتاه به اهمیت استفاده از محصولات غذایی سینرژیک در زندگی امروز می پردازیم.

سینرژیک یعنی چه؟

اثر سینرژیسیتی یا هم افزایی به این معنی است که چند منبع یا ماده با همکاری هم بتوانند اثری بیشتر از استفاده آنها به تنهایی داشته باشند. به طور ضمنی می گویند:

در حال حاضر مطالعات مختلفی در زمینه اثر سینرژیک سموم مختلف انجام شده است. برای مثال مشخص شده است که آزبست همراه با مصرف سیگار خطر سرطانزایی بسیار بالاتری دارد. (منبع)

اثر سینرژیستی در تغذیه گیاهان نیز سودمند است. برخی عناصر مورد نیاز گیاهان جذب یکدیگر را تقویت می کنند. در حال حاضر با استفاده از علم سینرژیک کودهای گیاهی مختلفی تولید و عرضه می شود.

بعنوان مثال بنظر می رسد با محلول پاشی توأمان کودهای حاوی آهن ، روی، منگنز و بور با آفت کش متاسیستوکس و فنیتریتیون به دلیل اثر سینر ژیستی، می توان ضمن کنترل آفت سن گندم و میزان تولید گندم دیم را بهبود بخشید.(منبع)

استفاده از علم سینرژیک در غذای دام و طیور نیز جایگاه ویژه ای دارد. ولی در ابتدا باید با اصلاحات این زمینه آشنا باشیم.

محصولات غذایی سینرژیک در خوراک دام

بخش مهمی از مکمل تغذیه ای دام را پروبیوتیک ها تشکیل می دهند. پروبیوتیک ها میکروبهای مفیدی هستند که اثرات سلامت بخش دارند. پروبیوتیک ها می توانند جذب مواد غذایی را بهبود ببخشند و به همین دلیل جزو محصولات سینرژیک محسوب می گردند.

یکی دیگر از مواد مفید برای سلامتی “پری بیوتیک” ها هستند. پریبیوتیک ها محصولاتی هستند که باعث رشد و بهبود پروبیوتیک ها می شوند. در واقع پریبیوتیک ها غذای پروبیوتک ها هستند. به همین دلیل می توان نتیجه گرفت که استفاده همزمان از پروبیوتیک ها و پریبیوتیک ها می تواند هم افزایی یا سینرژی داشته باشد. به همین دلیل به این محصولات “سینبیوتیک” می گویند.

از طرف دیگر میکروب های مفید از حضور میکروبهای مضر در بدن جلوگیری می کنند. همواره در بدن بین میکروبهای خوب و بد تعادل برقرار است. بر هم خوردن تعادل میکروبی در بدن را به اصطلاح “دیسبایوزیس” می گویند. دیسبایوزیس علاوه بر عونت های میکروبی باعث مشکلات گوارشی و سوخت و ساز بدن می شود.

اثرات ضد میکروبی پروبیوتیک ها کمک می کند تا نیاز دام و طیور به آنتی بیوتیک نیز کاهش یابد.

از طرف دیگر عصاره گیاهان می تواند سوخت و ساز دام را بهبود ببخشد و به عنوان محرک رشد مورد استفاده قرار بگیرد. به محصولات گیاهی که فواید سلامت بخش برای دام و طیور دارند “فیتوبیوتیک” می گویند.

تا کنون محصولات بسیاری از ترکیب پروبیوتیک ها، پریبیوتیک ها، فیتوبیوتیک ها در کنار یکدیگر تولید شده است. جالب اینجاست که به استفاده اثر سینرژستی فیتوبیوتیک ها و پروبیوتیک ها استفاده از آنتی بیوتیک در جوجه های گوشتی به حداقل رسیده است و مرغ بدون آنتی بیوتیک (مرغ سبز) تولید می شود. ولی هنوز این تکنولوژی در محصولات غذایی به صورت وسیع مورد استفاده قرار نگرفته است.

محصولات غذایی سینرژیک انسانی از گذشته تا امروز

از گذشته مشخص شده است که خوردن برخی مواد غذایی با یکدیگر اثرات مضری دارد. در مقابل استفاده از برخی مواد غذایی در کنار یکدیگر اثر سلامت بخش آنها را تقویت می کند.

پروبیوتیک ها اغلب از جنس لاکتوباسیلوس هستند که از طریق محصولات لبنی وارد بدن می شوند. ولی مروری بر سبک تغذیه انسان های نخستین نشان می دهد که اغلب از محصولات گیاهی تغذیه می کردند و پروبیوتیک های مورد نیاز خود را از گیاهان تامین می کردند. این پروبیوتیک ها به طور معمول در خاک حضور دارند. از طرف دیگر با گذشت زمان مشخص شد که فرایند ترشی انداختن گیاهان می تواند علاوه بر ماندگاری بیشتر مواد غذایی بر ارزش سلامت بخش آنها کمک می کند. باکتری هایی که در فرایند ترش شدن باکتری ها حضور دارند که اغلب این باکتری ها می توانند اثرات سودمند نیز داشته باشند. یکی از نمونه های بارز این محصولات ترشی سیر است.

چای کمبوچا، تمپه، میسو و … نمونه های بارز محصولات پروبیوتیک بر پایه گیاهی می باشند که می توانند خواص سینرژیک داشته باشند.

مطالعات داخلی نشان داده است که اسانس حاصل از پونه، برگ زیتون، مالت، دارچین، سیر، شوید، سویا نعناع فلفلی و زیره سبز بر بقای پروبیوتیک ها اثرات مثبتی دارند و می توان از این گیاهان در تولید محصولات غذایی سینرژیک استفاده کرد. (منبع)

در حال حاضر شرکت پیشگام کاوش سلامت سبز با تسلط بر علم پروبیوتیک ها اقدام به تولید دمنوش سینرژیک با نام تجاری پروتامین نموده است. مطالعات نشان داده است که گیاهان دارویی و پروبیوتیک ها سه مکانیسم برای اثرات سینرژیستی دارند:

1. هر دو خواص آنتی اکسیدانی بدن را تقویت می کنند.
2. هر دو باعث تعدیل سیستم ایمنی بدن می شوند.
3. هر دو با مکانیسم مشابهی قدرت آنتی باکتریال دارند.

در مطالب آینده در مورد اثر سینرژیستی گیاهان دارویی و پروبیوتیک ها بیشتر توضیح داده خواهد شد.

برای اطلاع بیشتر با واحد مشاوره سلامت سبز در ارتباط باشید.